İzmir Körfezi’nin girişinde, körfezi kontrol eden önemli kilit noktalardan biri olan Karaburun Yarımadası’nda eski çağlardan buyana yerleşim izlerine rastlanıyor. Çakmaktepe bölgesindeki kazılarda Kalkolitik döneme ait ( M.Ö 4000 ) kesici araçlar, taş el baltaları ve ilkel çanak çömlekler bulundu. Bölgede M.Ö 3000’li yıllardan itibaren Hititler varlık göstermiş. Hititler’in ardından sırası ile bölgeye Yunanlılar, Persler, Romalılar ve Bizanslılar egemen olmuş. Antik dönemde bölgedeki Erythrai kenti sayesinde oldukça önemli bir kültür ve ticaret merkezi durumuna gelen yarımada, Helenistik ve Roma döneminde önemini kaybetmiş, Bizans döneminde ise eski canlılığını tekrar kazanmış.
1086-1095 yılları arasında Çaka Bey ile Türklerin yönetimine giren bölge kısa süre sonra tekrar Bizanslıların eline geçmiş. Beylikler döneminde Aydınoğlu Mehmet Bey’in buraları alması ile yöre Aydınoğulları egemenliğine girmiş. Yıldırım Beyazıt zamanında Osmanlı hakimiyetine, Ankara savaşının ardından (1402 ) yeniden Aydınoğullarının elinde bu kez. Fetret devrinin ardından 1425-1426 yılında Çelebi Mehmet bölgeyi ikinci defa Osmanlı topraklarına katiıyor. Bu dönemde bölgeye Şeyh Bedreddin felsefesi hakim oluyor. Bu düşüncenin sürdürücülerinden olan Börklüce Mustafa, çalışmalarını Karaburun Yarımadası’nda sürdürüyor.
Osmanlı topraklarına katılışından 1867 yılına kadar İzmir Livasına bağlı bir nahiye. 1868 yılında yeni düzenlemelerle Çeşme kazasının nahiyelerinden biri haline geliyor. 1900 yılında ise İzmir’e bağlı bir kaza olarak karşımıza çıkıyor.
Birinci Dünya Savaşının ardından 23 Mayıs 1919 tarihinde Yunan kuvvetleri tarafından işgal edilen bölge, 17 Eylül 1922 tarihinde işgalden kurtarılıyor. Yunanlıların çekilmesiyle birlikte yerli Rumlar da bölgeyi terk etmek zorunda kalıyor. Bunun sonucunda bölgede ekonomik ve toplumsal alanda büyük değişiklikler yaşanıyor, nüfusu azalıyor.
Oldukça engebeli bir coğrafyaya sahip oluşu ve tarım arazilerinin yetersizliği, bölgenin gelişimini tarih boyunca belirliyor. Bu yüzden bölgede yoğun imar faaliyetlerinden söz etmek güç. Bölgenin geçirdiği depremler sonucu Osmanlı döneminden günümüze ayakta kalabilen yapılar ise sadece cami ve çeşmeler olmuştur. Bu eserlerin bir kısmı harap durumdadır, bir kısmı da az ya da çok değişikliğe uğramıştır
XVI. yüzyılın ünlü denizcilerinden Piri Reis Kitab-ı Bahriye’sinde yarımadanın kıyıları hakkında ayrıntılı biçimde bilgi vermektedir. XVII. yüzyılın ikinci yarısında Karaburun’u ziyaret eden Evliya Çelebi ise Karaburun kazasının, İzmir Mollasının arpalığı olduğunu, içinde bir cami, bir hamam ve 7 dükkan bulunduğunu ve ayrıca etrafının zeytinlik ve bağlık olduğunu belirtmektedir.
Peki Siz Bu Konu Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?